-
«Από εβδομάδα σε εβδομάδα» – Μια όαση στην έρημο της κοινωνικής δικτύωσης. του σεβασμ. Ιωάννη Σπιτέρη
Μια συλλογή κειμένων που συντρόφευσαν «ηλεκτρονικά» την περίοδο της υποχρεωτικής αποστασιοποίησης για λόγους υγιεινής, συναποτελούν τις σελίδες αυτού του βιβλίου, αλλά που συνέχισαν και την επόμενη περίοδο. Όλοι γίναμε μάρτυρες της ποιμαντικής εφευρετικότητας επισκόπων και ιερέων για να είναι συνοδοιπόροι των ανθρώπων στη δοκιμασία του κορονοϊού. Ο καθολικός Αρχιεπίσκοπος Κερκύρας Σεβ. Ιωάννη Σπιτέρης, πατέρας και ποιμένας της καθολικής διασποράς στα Επτάνησα και στη Βόρειο Ελλάδα, καθιέρωσε μια μορφή επικοινωνίας μέσω της κοινωνικής δικτύωσης. Σ’ αυτό το βιβλίο συγκεντρώθηκαν όλα τα κείμενα που αναρτήθηκαν έχοντας ως σκοπό άλλοτε να επιμορφώσουν, άλλοτε να ανταποκριθούν σε μια κατάσταση, άλλοτε να είναι τροφή για σκέψη και προσευχή, άλλοτε αναδύεται η επιστημονική επάρκεια πραγμάτευσης απαιτητικών θεολογικών ζητημάτων και άλλοτε υπάρχει η αμεσότητα της εκλαΐκευσης. Μια κοινή παράμετρος, όπως διαπιστώνει αμέσως ο αναγνώστης, οδηγεί τα θέματα: είναι η συγκυρία, κάθε φορά, εκείνη που ωθεί τον ποιμένα να δηλώσει παρών εκμηδενίζοντας την απόσταση και την απομόνωση της περίστασης. Το πιο πλούσιο τμήμα του βιβλίου είναι το λειτουργικό. Όσοι επιθυμούν, μεταξύ των άλλων, μπορούν να βρουν υλικό για τις μεγάλες λειτουργικές περιόδους του έτους από θεολογική, ποιμαντική και ιστορική προσέγγιση. Το βιβλίο με τη θεματική του ποικιλία μπορεί να φανεί χρήσιμο στους ποιμένες, στους κατηχητές και σε όσους θέλουν να αυξήσουν την πίστη τους ή απλώς τη θρησκευτική τους παιδεία.
-
«Μίλα μου. Ποιητικές προσευχές». επιμ. Ιωάννης Ασημάκης
Εκλογές πνευματικών κειμένων που με την κομψότητα του λεξιλογίου και το βάθος μιας θρησκευτικής συνομιλίας θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ποιητικές προσευχές.
Προέρχονται από ανθρώπους που δεν απέχουν πολύ από τη σύγχρονη εποχή και με την εξωτερίκευση αυτών των λόγων, μας τρέφουν για στοχασμό, για προσευχή, εν τέλει για μίμηση προσωπικής συζήτησης πίστεως.
Πρόσωπα διαφορετικής προέλευσης αλλά με κοινή την αυθεντικότητα στην εμπειρία πίστης και στην ωραιότητα της γλώσσας αποτύπωσής της.
-
ΩΣΑΝΝΑ. Θρησκευτικά και Λειτουργικά άσματα, Ζωζέφ Ακεψιμάς
«Πες μου τι ψέλνεις, θα σου πω τι πιστεύεις»
Το λειτουργικό (τελετουργικό) άσμα και, γενικότερα, το θρησκευτικό άσμα εκφράζει και συνάμα διαμορφώνει την πίστη του χριστιανού.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ θρησκευτικού και λειτουργικού άσματος;
Ψέλνουμε τα λειτουργικά άσματα κατά τη Θεία Λειτουργία και κατά τα διάφορα. Μυστήρια (Βάφτισμα, Γάμος κτλ.). Η Β΄ Σύνοδος του Βατικανού υπογράμμισε ότι «μουσική και άσμα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της επίσημης Θείας Λατρείας» (Διάταξη Για τη Θεία Λατρεία § 112), και απέδωσε μάλιστα στη μουσική και ιδιαίτερα στο λειτουργικό άσμα τον χαρακτήρα ενός «υπηρεσιακού λειτουργήματος» (munus ministeriale), δηλαδή ένα μυστηριακό χαρακτήρα. Το λειτουργικό άσμα πρέπει να είναι «στενά δεμένο με τη λειτουργική πράξη», και επομένως παίζει ένα μυσταγωγικό ρόλο, δηλαδή μας «μυεί», μας εισάγει στο μυστήριο κάθε λειτουργικής πράξης (Άσμα Εισόδου, Προσκομιδής, Κοινωνίας, Βάφτισμα κτλ.). Μερικά άσματα, αυτά καθαυτά, αποτελούν μια αυτόνομη τελετουργική πράξη, όπως το Κύριε ελέησον, το Δόξα εν Υψίστοις, το Αγιος κτλ.).
Το λειτουργικό άσμα γράφεται για να ψαλεί από πολλούς και, κατά συνέπεια, πρέπει να είναι κατανοητό και μάλιστα ευνόητο. Πολλές φορές, σε άλλο είδος ασμάτων ή ποίησης, ο στιχουργός μπορεί να εκφραστεί με τον τρόπο που του αρμόζει καλύτερα, χωρίς να τον απασχολεί ιδιαίτερα αν τα λόγια του είναι δυσνόητα. Αυτό δεν μπορεί να ισχύει για ένα άσμα που αποβλέπει να ψαλεί από πολλούς.
Το θρησκευτικό άσμα έχει γενικό χαρακτήρα: δεν είναι «στενά δεμένο» με μια λειτουργική πράξη (π.χ. μια πρωινή προσευχή, άσματα για διάφορες ευλάβειες – Παναγίας, Αγίων κτλ.), και δεν συνιστάται για τη λειτουργική χρήση. Μπορεί (συχνά) να έχει συναισθηματικό χαρακτήρα και να εκφράζεται σε «δυϊκή» μορφή (Εγώ-Εσύ Χριστέ), ενώ ο πληθυντικός ταιριάζει περισσότερο στο λειτουργικό άσμα και στην έκφραση της Σύναξης κατά τις λειτουργικές πράξεις (Σε Υμνούμε, σε δοξολογούμε…).
-
Ο δρόμος του Σταυρού του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού, Romano Guardini
Λίγα λόγια για το βιβλίο από τον πρόλογο
Σε όποιον τον τελεί, ο Δρόμος του Σταυρού αποκαλύπτει πάντοτε νέους θησαυρούς. Πότε είναι η μια στάση που συγκινεί, πότε η άλλη. Για πολύ καιρό ίσως ένας πίνακας δεν θα λέει τίποτα, που όμως θα εμπνεύσει ξαφνικά, ύστερα από δεν ξέρω ποια θρησκευτική εμπειρία. Σκηνές φωτίζουν με τη μυστηριώδη φωτεινότητά τους χρόνια ολόκληρα … Όταν, κατά τον Δρόμο του Σταυρού εμπιστευόμαστε στον Ιησού τις δοκιμασίες του, τις ανησυχίες του, τις αμφιβολίες του, κερδίζουμε συχνά απρόσμενο φως, και ανέλπιστη παρηγοριά.
Αλλά αυτή η ευλάβεια προσφέρει, πριν απ’ όλα, ένα διπλό μάθημα.
Διδασκόμαστε πώς να συμπάσχουμε στα πάθη του Χριστού: βαδίζοντας μαζί Του, φέροντας τον σταυρό δίπλα Του, ανακαλύπτουμε την απέραντη αγάπη του Λυτρωτή, ενώ ταυτόχρονα ανακαλύπτουμε το μεγάλο μέγεθος των λαθών μας. Εκεί μαθαίνουμε τη μετάνοια, περιμένοντας, ποιος ξέρει; ίσως μια ολοκληρωτική επανόρθωση.
Μας διδάσκει επίσης πώς να νικάμε τον πόνο … Βλέποντας τον Ιησού μπροστά στα χειρότερα βάσανα, και του σώματος και της ψυχής, βλέποντάς τον να θριαμβεύει χάρη στην αγάπη του Πατέρα και των ψυχών μας, μαθαίνουμε να κάνουμε το ίδιο …
-
ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ ΠΟΥ ΜΙΛΑΕΙ, Jacques Guillet
Το βιβλίο αυτό θέλει να βοηθήσει εκείνους που πιστεύουν, ώστε να έχουν μια πιο σωστή αντίληψη για το πώς ο Θεός «μιλάει» μέσα από τις σελίδες της Αγίας Γραφής. Όλοι γνωρίζουμε ότι η Αγία Γραφή είναι «θεόπνευστη»· ότι η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη μαζί περιέχουν τη «Θεία Αποκάλυψη», που λέμε ότι είναι ο «Λόγος του Θεού». Όλα αυτά όμως μπορούν να δημιουργήσουν σύγχυση. Οι άνθρωποι που έγραψαν τη Βίβλο δεν έγραφαν «καθ’ υπαγόρευση», αυτά που έγραφαν είναι και δικός τους λόγος. Πώς, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι μέσω αυτών των κειμένων είναι ο Θεός που μιλάει; Το ερώτημα αυτό είναι ασφαλώς ουσιαστικό για την πίστη μας. Από την απάντηση που θα δώσουμε εξαρτάται ο τρόπος με τον οποίο θα διαβάσουμε την Αγία Γραφή, αλλά επίσης και ο τρόπος με τον οποίο θα κοιτάξουμε τον κόσμο. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
-
ΜΙΑ ΗΘΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ, Otto Hermann Pesch
Ό Θεός έπλασε τα παιδιά Του ελεύθερα. Τούς έδωσε, όμως, τις Δέκα εντολές τις όποιες ό Ιησούς Χριστός όχι μόνο δεν αγνόησε αλλά διεύρυνε πνευματικά.
Οι μαθητές του Χριστού γνωρίζουν ότι εξαρτώνται από το Δεκάλογο. Συχνά, μάλιστα, προσλαμβάνουν την εξάρτηση αυτή σαν βάρος και περιορισμό ή αισθάνονται κάπως μειονεκτικά σέ σχέση με τούς μη χριστιανούς, οι όποιοι διάγουν φαινομενικά ευκολότερη ζωή.
Μήπως ή «ελευθερία των παιδιών του Θεού» τελειώνει με το Δεκάλογο;
-
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ, Ignacio de Loyola
[…] Σημειώνουμε ότι το βιβλίο των “Ασκήσεων” δεν γράφτηκε για να διαβάζεται σαν πνευματικό ανάγνωσμα, ούτε κυρίως για χρήση εκείνου που κάνει τις ασκήσεις αλλά προορίζεται γι’ αυτόν που τις “δίνει”. […]
Για να υπάρχει, κατά το δυνατόν μια σφαιρική παρουσίαση του όλου θέματος των “Ασκήσεων” για όποιον θα ήθελε να εμβαθύνει σ’ αυτό, ο μεταφραστής θεώρησε χρήσιμο να γράψει, με βάση τα κείμενα συγχρόνων τού αγίου Ιγνατίου, -εκτενή εισαγωγή που αναφέρεται στη γένεση καθώς και στα παλαιά κείμενα των “Ασκήσεων”, τόσο τα ισπανικά όσο και τα λατινικά. […] -
ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ, Chiara Lubich
Με Πρόλογο της α.α. Βαρθολομαίου Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως
Η Chiara Lubich (1920-2008) ίδρυσε το γνωστό «Κίνημα των Φοκολάρι», το 1943. Θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες πνευματικές προσωπικότητες του 20ου αιώνα. Εργάστηκε και αγωνίστηκε στο πεδίο της χριστιανικής πνευματικότητας, της ειρήνης, του οικουμενισμού, του διαλόγου μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και του διαλόγου μεταξύ χριστιανών και μη πιστευόντων.
Τιμήθηκε με το βραβείο Templeton (Λονδίνο 1977), με το βραβείο Education pour la Paix (Παρίσι 1996) και άλλα. Έχει αναγνωριστεί ως Επίτιμος Δημότης σε πολλές πόλεις της Ιταλίας και στο Μπουένος Άιρες. Προώθησε ακούραστα τον πολιτισμό της ενότητας και της αδελφοσύνης.
Έχει εκδώσει 58 βιβλία με περισσότερες από 220 εκδόσεις και επανεκδόσεις, ενώ πολλά από αυτά έχουν μεταφραστεί σε είκοσι και πλέον γλώσσες.
-
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ Ο ΚΟΣΜΟΣ, π. Αθανάσιου Αρμάου
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ
ΕΥΓΝΩΜΟΝΩ ολόθερμα όλους εκείνους πού, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με ώθησαν να δημοσιεύσω την ανθολογία ετούτη. Είναι καρπός μιας μακρόχρονης δημοσιογραφικής εργασίας, με κινητήρια δύναμη το διάλογο και τη δίψα για την αλήθεια. Ευγνωμονώ και σένα, περιστατικέ αναγνώστη, πού δέχεσαι να δώσεις λίγο από τον πολύτιμο χρόνο σου στις γραμμές ετούτες. Ελπίζω να μη σε απογοητεύσω. Αντίθετα θα θεωρήσω μεγάλη μου τιμή το διάλογο μαζί σου.
Πνευματικότητα
