«Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ ΩΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ» Μια προσέγγιση στο έργο In Calumniatorem Platonis libri quattuor
Παρουσίαση:
Το 1469 εκδόθηκε στη Ρώμη ένα ογκώδες φιλοσοφικό και απολογητικό έργο με τίτλο «Adversus calumniatorem Platonis», ευρύτερα γνωστό ως «In calumniatorem Platonis». Συγγραφέας του ήταν ο Μητροπολίτης Νικαίας Βησσαρίων (Τραπεζούντα του Πόντου, 2 Ιανουαρίου 1408 – Ραβέννα της Ιταλίας, 18 Νοεμβρίου 1472), μετέπειτα Καρδινάλιος της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, λόγιος Έλληνας και ευρυμαθής κληρικός, ο οποίος πρωταγωνίστησε στα πολιτισμικά – πνευματικά πράγματα της Δύσης του 15ου αιώνα και αγωνίστηκε σθεναρά για την επανένωση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης. Αφορμή για τη συγγραφή του έργου αυτού ήταν η πραγματεία «Comparatio philosophorum Aristotelis et Platonis» του Έλληνα λόγιου Γεωργίου Τραπεζούντιου, μία μελέτη που εκφραζόταν με πολύ υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς για τον Πλάτωνα και τη φιλοσοφία του, ενώ ταυτόχρονα εκθείαζε τον βίο και τη σκέψη του Αριστοτέλη.
Πράγματι, εκείνη την εποχή οι διάλογοι του Αθηναίου φιλοσόφου δεν ήταν γνωστοί στη Δύση, καθώς οι μεταφράσεις που υπήρχαν στη λατινική γλώσσα ήταν λίγες και κακοφτιαγμένες, επομένως ήταν σοβαρό το ενδεχόμενο η πραγματεία του Γεωργίου Τραπεζούντιου να οδηγήσει στον αποκλεισμό των έργων και της φιλοσοφίας του Πλάτωνος από τον δυτικό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό συντάχθηκε το έργο «In calumniatorem Platonis» του Καρδιναλίου Βησσαρίωνος.
Με αυτό ο συγγραφέας ανασκεύασε συστηματικά όλες τις αιτιάσεις του Γεωργίου Τραπεζούντιου εναντίον του Πλάτωνος και τόνωσε το ενδιαφέρον της Δύσης για τον Αθηναίο φιλόσοφο, καθώς γνώριζε πως οι βάσεις της φιλοσοφικής σκέψης των πρώτων χριστιανών στοχαστών και των χριστιανικών δογμάτων προέρχονταν από την πλατωνική φιλοσοφία. Βασικό μέλημα του Βησσαρίωνος δεν ήταν να καταδικάσει τον Αριστοτέλη και να υπερασπιστεί τον Πλάτωνα, αλλά να επισημάνει τα σημεία συμφωνίας τους και αντίστοιχα να αναδείξει την υπεροχή του Πλάτωνος, ο οποίος προσέγγισε περισσότερο από τον Σταγειρίτη την αλήθεια που αποκάλυψε ο Ιησούς Χριστός, αν και δεν την γνώρισε πλήρως, κάτι που αποδεικνύεται και από την ελληνική πατερική παράδοση.
Περιεχόμενα:
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Η γένεση της χριστιανικής φιλοσοφίας και τα χαρακτηριστικά της πατερικής φιλοσοφίας
ΙΙ. H υπεράσπιση της πλατωνικής φιλοσοφίας από τον Νικαίας Βησσαρίωνα
ΙΙΙ. Επισκόπηση ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας για τον Νικαίας Βησσαρίωνα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
BESSARIO LATINORUM GRAECISSIMUS ET GRAECORUM LATINISSIMUS
1.1 Βιογραφία του Νικαίας Βησσαρίωνος
1.2 Εργογραφία του Νικαίας Βησσαρίωνος
1.3 Η διάδοση του ελληνικού φιλοσοφικού πολιτισμού στη Δύση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
PLATO CHRISTIANUS ET PIISSIMUS
2.1 Η πραγματεία «In calumniatorem Platonis»
2.2 Η αξιοποίηση της πατερικής παράδοσης
2.3 Η χριστιανική δογματική αντίληψη του Νικαίας Βησσαρίωνος
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
TABLE DES MATIERES
CONTENTS
INDICE DEI CONTENUTI
Ο συγγραφέας:
Ο Αρχιμανδρίτης Βησσαρίων Κουότσης είναι κληρικός της Ελληνικής Καθολικής Εξαρχίας και εφημέριος του Καθεδρικού Ι. Ναού της Αγίας Τριάδος Αθηνών. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλοσοφίας και του Τμήματος Θεολογίας του Ποντιφικού Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Ιστορία Δογμάτων από το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στη Δογματική και Συμβολική Θεολογία από το Τμήμα Θεολογίας της Σχολής ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, και επίσης κάτοχος του μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Ιστορία της Φιλοσοφίας και των Ιδεών από το Τμήμα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι εκπαιδευτικός στη Λεόντειο Σχολή Ν. Σμύρνης. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (ΠΕΘ), της Ιταλικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (SFI) και της Ένωσης Καθηγητών και Διανοούμενων για την Προαγωγή της Φιλοσοφίας στην Εκπαίδευσης (Ε.Κ.Δ.Ε.Φ.).
Έργα του ιδίου:
Ο Ένας και Τριαδικός Θεός: η συμβολή του Τερτυλλιανού στη θεολογική διατύπωση του τριαδικού δόγματος, Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη 2020.
La Triadologia nella Tradizione Orientale e in Bessarione di Nicea, Εκδόσεις Γραφείου Καλού Τύπου, Αθήνα 2020.
Η Μεταρρύθμιση ως ιστορική και εκκλησιολογική πρόκληση: μια προσέγγιση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας κατά την Ομολογίαν Πίστεως του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Δοσιθέου,
Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2022.
Για άρθρα και μελέτες του συγγραφέα: www.anixtiorizontes.gr/author/kouotsis
| ISBN: | 978-618-84916-8-7 |
|---|---|
| ΕΚΔΟΤΗΣ: | ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΚΑΛΟΥ ΤΥΠΟΥ |
| ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: | 2023 |
| ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: | Αρχιμ. Βησσαρίων Κουότσης |
Σχετικά βιβλία
-
«ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΗΧΗΣΗ», Ποντιφικό Συμβούλιο για την Προώθηση του Νέου Ευαγγελισμού
Η αγιοσύνη είναι η καθοριστική λέξη που μπορούμε να προφέρουμε παρουσιάζοντας ένα νέο Οδηγό για την κατήχηση. Η αγιοσύνη γίνεται προάγγελος ενός προγράμματος ζωής που καλούνται και οι κατηχητές να επιδιώξουν με σταθερότητα και πιστότητα. Κατ’ αυτή την δεσμευτική πορεία δεν είναι μόνοι. Η Εκκλησία, σε κάθε μέρος της γης, μπορεί να παρουσιάσει πρότυπα κατηχητών και κατηχητριών που έφθασαν στην αγιοσύνη ακόμη και στο μαρτύριο ζώντας κάθε μέρα τη διακονία τους. Η μαρτυρία τους είναι γόνιμη, και επιτρέπει ακόμη και στις μέρες μας να σκεπτόμαστε ότι ο καθένας από μας μπορεί να κατορθώσει αυτή την περιπέτεια ακόμη και μέσα στη σιωπηρή αφοσίωση, την κοπιαστική και ενίοτε αγνώμονα του να είναι κατηχητής.
(από την παρουσίαση)
-
ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΝΟΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ της Καθολικής Εκκλησίας
Ο Κώδικας Κανονικού Δικαίου της Καθολικής Εκκλησίας, Εκδοθείς κατά την Αρχιερατεία του Ποντίφικα Ιωάννη Παύλου του Β’. Με κείμενα στα ελληνικά και στα λατινικά.
-
ΤΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥΣ, π. Ιωάννης Μαραγκός, π. Γαβριήλ Μαραγκός
Αντιγράφουμε από τον πρόλογο της έκδοσης:
«Τα πιο αρχαία κείμενα που έχουμε στην κατοχή μας είναι αποστολικές επιστολές. Αλλά οι επιστολές αυτές προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας προγενέστερης ευαγγελικής παράδοσης, αυτής ακριβώς που διαμορφώθηκε στα τρία πρώτα ευαγγέλια από το ένα μέρος, και στο ευαγγέλιο του Ιωάννη από το άλλο. Μια παράδοση που μαρτυρείται από τον 20ό αιώνα βεβαιώνει ότι η πρώτη ευαγγελική συλλογή συντέθηκε από το Ματθαίο “σε εβραϊκή γλώσσα” (στην ουσία αραμαϊκή). Αλλά δεν έχουμε πια αυτό το έργο στα χέρια μας. Μπορούμε μόνο να υποψιαστούμε την παρουσία του στο υπόβαθρο των τριών Συνοπτικών. Στην χριστιανική κοινότητα της Ιερουσαλήμ, που έγινε πολύ γρήγορα δίγλωσση (Πραξ 6), το ευαγγελικό υλικό μεταδιδόταν σε διπλή μορφή, αραμαϊκή και ελληνική.
-
ΙΩΒ Ή Ο ΘΕΟΣ ΣΤΟ ΕΔΩΛΙΟ, π. Σωτήρης Μαυροφίδης
Δύο τόμοι μεγάλου μεγέθους, καρπός κοπιώδους εργασίας 36 ετών, που προσεγγίζει το δημοφιλέστερο των βιβλίων της Βίβλου με δύο τρόπους. Από τη μια πλευρά, με μια νέα μετάφραση από τα εβραϊκά στα ελληνικά που συναντάμε στο Β΄ Τόμο και από την άλλη, με μια εξαντλητική προσέγγιση του παράδοξου, πολυεπίπεδου διαλόγου του Ιώβ με το Θεό. Για να καταλάβει κανείς το μέγεθος του έργου αρκεί να αναφέρουμε ότι μόνο η βιβλιογραφία καλύπτει 65 σελίδες από τις συνολικά 842 του πρώτου τόμου και περίπου 550 καταχωρήσεις.
