Η «ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ» ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ, π. Μάρκου Φώσκολου
Αν και δεν είναι δόκιμο να κάνει ο ίδιος ο συγγραφέας την παρουσίαση ενός βιβλίου του, είναι όμως χρήσιμο αν προσπαθήσει να εξηγήσει στους μελλοντικούς αναγνώστες τους λόγους και τα κίνητρα που τον ώθησαν σ’ αυτή τη συγγραφή. Εξάλλου, όταν γίνεται μια ζωντανή παρουσίαση ενός βιβλίου, εκτός των άλλων είναι παρών και λαβαίνει τον λόγο και ο ίδιος ο συγγραφέας για να δώσει κάποιες χρήσιμες διευκρινήσεις.
Στο πιο πρόσφατο προς εμάς παρελθόν δυο ιερείς ασχολήθηκαν με τη συγγραφή μιας Λειτουργικής της ρωμαϊκής (=λατινικής) παράδοσης και προσπάθησαν να αποδώσουν με ελληνικούς όρους την αρχαία και μεσαιωνική λατινική ορολογία. Ο ένας απ’ αυτούς, ο π. Γαβριήλ Προβιλέγγιος, ιερέας από τη Σύρο, έγραψε ένα πολύ καλό βιβλίο, σπανιότατο σήμερα, με τίτλο «Εικών ιστορική και θρησκευτική των εκκλησιαστικών εορτών» (Ερμούπολις Σύρου, 1902). Αν ο συγγραφέας δεν είχε ζήσει νωρίτερα, χωρίς δυσκολία θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ο συριανός ιερέας είχε πραγματοποιήσει μια επίτομη περίληψη των δυο κλασικών έργων του Mario Righetti, Storia liturgica, Torino 1950 (πέντε τόμοι) ή του J.A.Jugmann, Missarum Solemnia, Torino 1953, τόμοι 2 (1η έκδ. 1948). Σήμερα, η Εικών ιστορική …. είναι όχι μόνο ένα σπανιότατο βιβλίο, αλλά και άκρως δυσνόητο εξαιτίας της αρχαϊζουσας γλώσσας που ήταν της μόδας πριν ένα αιώνα. Είναι όμως γεμάτο από πληροφορίες τις οποίες δύσκολα μπορεί να συναντήσει σε ανάλογης έκτασης «Λειτουργικές».
Το δεύτερο βιβλίο με τον τίτλο «Στοιχεία Λειτουργικής» το οφείλουμε στον αείμνηστο π. Θεόκτιστο Σωμμαρίπα του τάγματος της Μεταστάσεως, το οποίο είδε το φως κατά το σημαδιακό έτος 1940. Στόχος του π. Θ. Σ. ήταν να προσφέρει ένα εγχειρίδιο προς τους καθολικούς μαθητές της μέσης εκπαίδευσης, με εικόνες από γαλλικές εκδόσεις της εποχής. Το μικρό εκείνο βιβλίο τσέπης ήταν και παραμένει προσιτό από κάθε άποψη σε όποιον θέλει να γνωρίσει τη λατρεία της Ρωμαϊκής Εκκλησίας πριν από τις τελευταίες μεταρρυθμίσεις.
Στην ίδια περίπου γραμμή με εκείνη του π. Θ. Σωμμαρίπα εντάσσεται και η παρούσα Η «Λογική Λατρεία» της Εκκλησίας μας.
Απευθύνεται κατά πρώτον στα παιδιά της μέσης εκπαίδευσης, αλλά έχουν να βρουν πολλά άγνωστα στοιχεία από τη Λατρεία της Καθολικής Εκκλησίας (τόποι και σκεύη, λειτουργικό έτος, τελετές και ακολουθίες και ευλάβειες) και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, με πρώτους τους κατηχητές των ενοριών μας. Πλουσιότατα εικονογραφημένο, κυρίως από την καλλιτεχνική αγιογραφική και αρχιτεκτονική παράδοση της Εκκλησίας μας, χρησιμοποιεί την εικόνα ως πολύτιμο ενημερωτικό και κατηχητικό μέσο. Συμπληρώνεται δε, από μια Εισαγωγή στα Βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης και από ένα λιτό αλλά ουσιαστικό Λεξικό των συμβόλων που διατρέχουν τη χριστιανική παράδοση.
Όλα αυτά επισημαίνονται και από την Παρουσίασή του Σεβ/τατου π. Ιωάννη Σπιτέρη, Αρχιεπισκόπου Κερκύρας κλπ, ο οποίος προεδρεύει στη Συνοδική Επιτροπή για τον Ευαγγελισμό και την Κατήχηση, η οποία και ανέλαβε την έκδοση.
Από την παρουσίαση του βιβλίου στην εφημερίδα «Καθολική»
| ISBN: | 978-618-82817-5-2 |
|---|---|
| ΕΚΔΟΤΗΣ: | ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ |
| ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: | 2017 |
| ΣΕΛΙΔΕΣ: | 120 |
| ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: | π. ΜΑΡΚΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ |
| ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ | 29×21 |
Σχετικά βιβλία
-
«Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ ΩΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ» Μια προσέγγιση στο έργο In Calumniatorem Platonis libri quattuor
Παρουσίαση:
Το 1469 εκδόθηκε στη Ρώμη ένα ογκώδες φιλοσοφικό και απολογητικό έργο με τίτλο «Adversus calumniatorem Platonis», ευρύτερα γνωστό ως «In calumniatorem Platonis». Συγγραφέας του ήταν ο Μητροπολίτης Νικαίας Βησσαρίων (Τραπεζούντα του Πόντου, 2 Ιανουαρίου 1408 – Ραβέννα της Ιταλίας, 18 Νοεμβρίου 1472), μετέπειτα Καρδινάλιος της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, λόγιος Έλληνας και ευρυμαθής κληρικός, ο οποίος πρωταγωνίστησε στα πολιτισμικά – πνευματικά πράγματα της Δύσης του 15ου αιώνα και αγωνίστηκε σθεναρά για την επανένωση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης. Αφορμή για τη συγγραφή του έργου αυτού ήταν η πραγματεία «Comparatio philosophorum Aristotelis et Platonis» του Έλληνα λόγιου Γεωργίου Τραπεζούντιου, μία μελέτη που εκφραζόταν με πολύ υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς για τον Πλάτωνα και τη φιλοσοφία του, ενώ ταυτόχρονα εκθείαζε τον βίο και τη σκέψη του Αριστοτέλη.
Πράγματι, εκείνη την εποχή οι διάλογοι του Αθηναίου φιλοσόφου δεν ήταν γνωστοί στη Δύση, καθώς οι μεταφράσεις που υπήρχαν στη λατινική γλώσσα ήταν λίγες και κακοφτιαγμένες, επομένως ήταν σοβαρό το ενδεχόμενο η πραγματεία του Γεωργίου Τραπεζούντιου να οδηγήσει στον αποκλεισμό των έργων και της φιλοσοφίας του Πλάτωνος από τον δυτικό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό συντάχθηκε το έργο «In calumniatorem Platonis» του Καρδιναλίου Βησσαρίωνος.
Με αυτό ο συγγραφέας ανασκεύασε συστηματικά όλες τις αιτιάσεις του Γεωργίου Τραπεζούντιου εναντίον του Πλάτωνος και τόνωσε το ενδιαφέρον της Δύσης για τον Αθηναίο φιλόσοφο, καθώς γνώριζε πως οι βάσεις της φιλοσοφικής σκέψης των πρώτων χριστιανών στοχαστών και των χριστιανικών δογμάτων προέρχονταν από την πλατωνική φιλοσοφία. Βασικό μέλημα του Βησσαρίωνος δεν ήταν να καταδικάσει τον Αριστοτέλη και να υπερασπιστεί τον Πλάτωνα, αλλά να επισημάνει τα σημεία συμφωνίας τους και αντίστοιχα να αναδείξει την υπεροχή του Πλάτωνος, ο οποίος προσέγγισε περισσότερο από τον Σταγειρίτη την αλήθεια που αποκάλυψε ο Ιησούς Χριστός, αν και δεν την γνώρισε πλήρως, κάτι που αποδεικνύεται και από την ελληνική πατερική παράδοση. -
«Πες μου τι ψέλνεις, θα σου πω τι πιστεύεις!» Ζωζέφ Ακεψιμάς
Λειτουργικές, βιβλικές, θεολογικές και ιστορικές μελέτες σχετικά με τη Θεία Λατρεία,
την εκκλησιαστική μουσική και τα άσματα της Θείας Λειτουργίας στην Καθολική ΕκκλησίαΟι στίχοι και η μουσική των ασμάτων, τα οποία χρησιμοποιούμε, εκφράζουν και φανερώνουν τι πιστεύουμε και με ποιο τρόπο πιστεύουμε (ποιες είναι οι αναπαραστάσεις που έχουμε για τον Θεό), και συνάμα, διαμορφώνουν την πίστη μας: Πες μου τι ψέλνεις, θα σου πω τι πιστεύεις!
Η εκκλησιαστική μουσική και τα άσματα της Καθολικής Εκκλησίας αποκτούν το πλήρες νόημα τους μέσα στο πλαίσιο της Θείας Λατρείας. Έχουν, όπως όλα τα στοιχεία, τα οποία συμμετέχουν στη Θεία Λατρεία, συμβολικό χαρακτήρα και δεν είναι αυτοσκοπός: δεν ψέλνουμε, για να ψάλουμε, διότι μας αρέσει η μουσική ή για να κάνουμε ρεσιτάλ με την ευκαιρία μίας Λειτουργίας! Ψέλνουμε «για κάτι άλλο».
Η λειτουργική μεταρρύθμιση της Β’ Συνόδου του Βατικανού δεν άλλαξε μόνο τη γλώσσα από τα λατινικά στην καθομιλουμένη. Έφερε στο φως μία θεολογική αντίληψη της Θείας Λατρείας, πιο κοντά στην Παράδοση, με πολλά πρακτικά αποτελέσματα. Ένα από αυτά είναι η κατανόηση του ρόλου της εκκλησιαστικής μουσικής και των ασμάτων, όχι μόνο σαν στολίδι για «ωραίες τελετές», αλλά ως «αναπόσπαστου μέρους της Θείας Λατρείας», το οποίο πρέπει συνεπώς να είναι «στενά συνδεδεμένο με τις λειτουργικές πράξεις».
Ο σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να βοηθήσει την «ενεργό συμμετοχή των πιστών» με την κατανόηση κάθε λειτουργικής πράξης της Θείας Λειτουργίας, δίνοντας το νόημα της, ρίχνοντας μια ματιά στην ιστορία της και διατυπώνοντας πρακτικές οδηγίες για τη σωστή εκτέλεση των κατάλληλων κάθε φορά ασμάτων. Παραθέτοντας επίσης μερικές σκέψεις σχετικά με τον ρόλο των συμβόλων, της μουσικής και των τελετουργιών στην ανθρώπινη ζωή.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όσους ασχολούνται με τη Θεία Λατρεία και την εκκλησιαστική μουσική (ιερείς, εμψυχωτές κτλ.), αλλά και σε όλους τους πιστούς.
Ο Ζωζέφ Ακεψιμάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940. Στα 18 του χρόνια έφυγε για σπουδές στη Γαλλία όπου διαμένει μόνιμα από τότε. Πτυχιούχος της Κλασσικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Παρίσι), προετοίμασε το διδακτορικό του με θέμα «Η έννοια του ενθουσιασμού στον Πλάτωνα». Σπούδασε επίσης Φιλοσοφία και Θεολογία της Λειτουργικής. Έκανε μουσικές σπουδές (ανώτερα θεωρητικά και διεύθυνση χορωδίας). Εδώ και 56 χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με τη μουσική ως συνθέτης και ενορχηστρωτής. Έχει γράψει πάνω από 800 λειτουργικά άσματα τα οποία ψάλλονται στις εκκλησίες των γαλλόφωνων χωρών. Πολλά από τα άσματα του έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, γερμανικά, αγγλικά, νορβηγικά και ελληνικά. Έχει συνθέσει 500 παιδικά τραγούδια για τα σχολεία και για την κατήχηση. Στην Ελλάδα συνέθεσε περίπου 100 άσματα για την Καθολική Εκκλησία. Σχεδόν όλες οι συνθέσεις του έχουν ηχογραφηθεί σε δίσκους. Το 2021 συνέθεσε και διηύθυνε τα άσματα και τη μουσική για τη λειτουργία, την οποία τέλεσε ο πάπας Φραγκίσκος στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα.
-
ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Β’ Σύνοδος Βατικανού
ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΚΟΥ ΒΙΟΥ
Β’ Σύνοδος του Βατικανού
