ΔΙΔΑΧΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ. π.Μάρκου Φώσκολου
Πρόλογος
Το έτος 1873 ανακαλύφθηκε στη Βιβλιοθήκη της Μονής του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην Κωνσταντινούπολη, από το μητροπολίτη Νικομήδειας Φιλόθεο Βρυέννιο, ένας χειρόγραφος περγαμηνός κώδικας (Codex Hierosolymitanus 54 Η), ανάμεσα στα περιεχόμενα του οποίου υπήρχε αντιγραμμένη και μια μικρή κατηχητική πραγματεία που έφερε τον τίτλο «Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων». Ο ίδιος μητροπολίτης δημοσίευσε το μικρό αυτό κατηχητικό έργο δέκα χρόνια αργότερα, στα 1883. Ο περγαμηνός αυτός κώδικας είχε αντιγραφεί στα 1056 από παλαιότερο χειρόγραφο και περιέχει, εκτός από τη “Διδαχή”, και άλλα παλαιοχριστιανικά κείμενα.
Το έργο αυτό αποτελείται από 16 μικρά κεφάλαια και είναι γραμμένο στα ελληνικά, από άτομο που η ελληνική γλώσσα δεν ήταν η μητρική του, πιθανότατα εβραϊκής καταγωγής, αφού το κείμενο περιέχει κάποιους εβραϊσμούς. Το κείμενο ήταν γνωστό όχι μόνο στους εκκλησιαστικούς συγγραφείς και στους Πατέρες της Εκκλησίας, οι οποίοι το χρησιμοποίησαν στα έργα τους, αλλά ήταν και ευρύτερα γνωστό κατά τη χριστιανική αρχαιότητα, αφού πολλές διατάξεις που περιέχονται στη “Διδαχή” (έτσι πια ονομάζεται στη χριστιανική Γραμματολογία και στην Πατρολογία) συμπεριλήφθηκαν στο Κανονικό Δίκαιο της αρχαίας Εκκλησίας. Στα χρόνια του ιστορικού Ευσεβίου, υπήρχε και κάποια συζήτηση ανάμεσα στους εκκλησιαστικούς συγγραφείς και, ίσως, και μέσα στις χριστιανικές κοινότητες, για το αν έπρεπε αυτό το κείμενο να θεωρείται «θεόπνευστο», δηλ. αν θα έπρεπε να συμπεριληφθεί ανάμεσα στα λεγόμενα «κανονικά» βιβλία της ΚΔ.
Το μικρό αυτό βιβλίο δεν τοποθετείται, σήμερα, ανάμεσα στα θεόπνευστα βιβλία του κανόνα της ΚΔ, αλλά χαίρει ιδιαίτερου σεβασμού, τόσο ανάμεσα στους μελετητές, όσο και στους απλούς χριστιανούς που προσπαθούν, μέσα από τις πηγές της πίστεως και της λατρείας, να εμβαθύνουν και να ζήσουν τη χριστιανική τους πίστη, σε έναν κόσμο τόσο διαφορετικό, αλλά και ταυτόχρονα τόσο όμοιο με τον κόσμο του τέλους του 1ου μ.Χ. αιώνα, οπότε και θα πρέπει να γράφτηκε η “Διδαχή”.
Όχι μόνο η αρχαιότητα αυτού του βιβλίου, αλλά ιδιαίτερα το περιεχόμενο του, με έπεισε να το μελετήσω και να το προσφέρω στην προσοχή και της τοπικής μας Εκκλησίας, όντας σίγουρος, πως ένα τέτοιο κείμενο μπορεί να συμβάλλει στην οικοδομή της2. Είναι αδιαμφισβήτητο, πως και με τα αξιοσέβαστα αυτά κείμενα μπορεί στις μέρες μας να μιλήσει το Πανάγιο Πνεύμα σ’ εκείνους που έχουν ήδη διδαχθεί για τη Βασιλεία των Ουρανών, και γνωρίζουν να βγάζουν «από το θησαυρό» της Εκκλησίας «νέα και παλαιά» (Μτ 13,52).
| ΕΚΔΟΤΗΣ: | ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΚΑΛΟΥ ΤΥΠΟΥ |
|---|---|
| ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: | 1994 |
| ΣΕΙΡΑ | ΠΑΤΕΡΙΚΟΣ ΑΜΒΩΝΑΣ |
| ΣΕΛΙΔΕΣ: | 190 |
| ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: | π. ΜΑΡΚΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ |
| ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: | π. ΜΑΡΚΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ |
Σχετικά βιβλία
-
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ. Τερτυλλιανός
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
(DE TESTIMONIO ΑΝΙΜΑΕ)
Στο Apologeticum ο Τερτυλλιανός κατέκρινε τις στρεβλές ιδέες των «εθνικών» για τους θεούς και τοποθετείται -μαζί με όλους τους χριστιανούς- στο θέμα αυτό, λέγοντας ότι αυτό που σέβονται οι χριστιανοί είναι ο ένας αληθινός θεός, που δημιούργησε το σύμπαν δια του δημιουργικού του λόγου εκ του μηδενός, για να λαμπρυνθεί η μεγαλειότητα του. Γι’ αυτό ακριβώς οι Έλληνες ονόμασαν τούτο κόσμον (κεφ. 17).
Αντίθετα οι θεοί των «εθνικών» ήσαν κοινοί θνητοί άνθρωποι. Ο Θεός των χριστιανών είναι Θεός αληθινός, ζων αιώνια. Οι δε αλήθειες του χριστιανισμού είναι κατατεθειμένες στην Αγία Γραφή, από την οποίαν σοφιστές και αρχαίοι φιλόσοφοι άντλησαν πολλές από αυτές (κεφ. 46-47).
-
Η ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΥΣΠΛΑΧΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΘΟΥΣ, Κείμενα θεολογίας (2003-2019). Ιωάννης Σπιτέρης
«Ο Φραγκίσκος μελετούσε αδιάλειπτα τα λόγια του Κυρίου και δεν έπαυε να έχει μπροστά του τα έργα του Κυρίου. Πάνω απ’ όλα, όμως, η ταπεινότητα της Ενσάρκωσης και η αγάπη του Πάθους, του είχαν εντυπωθεί βαθειά στη μνήμη ώστε δύσκολα μπορούσε να σκεφθεί κάτι άλλο» (Fonti Francescane, 467). Απ’ αυτή τη μαρτυρία για τον άγιο, ως πρόσκληση μίμησης για ένα θεολόγο, ιδιαίτερα φραγκισκανό, επιλέγει ο τίτλος αυτού του βιβλίου.
Η έκδοση περιέχει μια επιλογή θεολογικών κειμένων (10 εισηγήσεων, 12 ομιλιών και 4 άρθρων) του Σεβ. του Ιωάννη Σπιτέρη, στα ελληνικά, τα χρόνια της επισκοπικής του διακονίας: από το Σεπτέμβριο του 2003 έως τον Απρίλιο του 2019. Λόγω της διασποράς της έντυπης, ηλεκτρονικής ή και μη δημοσίευσής τους, συγκεντρώθηκαν ως θεολογικά ανάλεκτα του γράφοντα.
Στο εξώφυλλο και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου υπάρχουν δυο συνθέσεις του διακριτικού συμβόλου των φραγκισκανών.
Στη φραγκισκανή πνευματικότητα το TAU (τελευταίο γράμμα του εβραϊκού αλφάβητου και απεικόνιση του ελληνικού Τ), σύμβολο του σταυρού του Χριστού, εκφράζει την πεποίθηση των φραγκισκανών μοναχών και μοναζουσών ότι μόνο στο σταυρό του Χριστού υπάρχει σωτηρία για τον άνθρωπο. Απ’ αυτή την πεποίθηση πηγάζει η αρωγή στον Ιησού πάσχοντα στο πρόσωπο των φτωχών. Χαρακτηριστικό της φραγκισκανής κλήσης είναι η επιδίωξη της απλότητας με το να γίνεσαι ελάχιστος.
Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
-
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΑΡΚΑΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ. Τερτυλλιανός
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πατερικός Άμβωνας 2. Και πάλι από τον Τερτυλλιανό, με το Περί της σάρκας του Χριστού, το οποίον γράφηκε το 206, για να αναιρέσει τη δοκητική αντίληψη ότι ο Κύριος είχε σώμα φαινομενικό. Ένα άλλο λοιπόν έργο της πρώιμης λατινικής χριστιανικής φιλολογίας στην ελληνική.
Είναι γνωστό – το σημείωσα στην εισαγωγή του «Πατερικού Άμβωνα 1», παρουσιάζοντας τα «περί μαρτυρίας της ψυχής» και «περί του βαπτίσματος» – ότι ο Τερτυλλιανός είναι και δημιουργός σχεδόν της χριστιανικής λατινικής γλώσσας. Είναι επίσης γνωστό, ότι η γλώσσα διαφοροποιεί –μαζί με άλλες παραμέτρους και άλλα δεδομένα του πνευματικού κλίματος κάθε λαού- τους ίδιους τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Εξού και η αναγκαιότητα που υφίσταται, ώστε να προχωρήσει ο «Πατερικός Άμβωνας» του «Γραφείου Καλού Τύπου» με την παρουσίαση και άλλων έργων Λατίνων Εκκλησιαστικών Συγγραφέων. Η πρόσβαση στη σκέψη τους πρέπει να γίνει όσο το δυνατό πιο άμεση και για το ελληνικό κοινό, παρ’ όλα τα μειονεκτήματα του μεταφρασμένου κειμένου.
-
ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ ΛΑΪΚΟΙ. Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’
Μετασυνοδική Αποστολική Παραίνεση
ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ ΛΑΪΚΟΙ
(Christifideles Laici)
