ΤΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥΣ, π. Ιωάννης Μαραγκός, π. Γαβριήλ Μαραγκός
Αντιγράφουμε από τον πρόλογο της έκδοσης:
«Τα πιο αρχαία κείμενα που έχουμε στην κατοχή μας είναι αποστολικές επιστολές. Αλλά οι επιστολές αυτές προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας προγενέστερης ευαγγελικής παράδοσης, αυτής ακριβώς που διαμορφώθηκε στα τρία πρώτα ευαγγέλια από το ένα μέρος, και στο ευαγγέλιο του Ιωάννη από το άλλο. Μια παράδοση που μαρτυρείται από τον 20ό αιώνα βεβαιώνει ότι η πρώτη ευαγγελική συλλογή συντέθηκε από το Ματθαίο “σε εβραϊκή γλώσσα” (στην ουσία αραμαϊκή). Αλλά δεν έχουμε πια αυτό το έργο στα χέρια μας. Μπορούμε μόνο να υποψιαστούμε την παρουσία του στο υπόβαθρο των τριών Συνοπτικών. Στην χριστιανική κοινότητα της Ιερουσαλήμ, που έγινε πολύ γρήγορα δίγλωσση (Πραξ 6), το ευαγγελικό υλικό μεταδιδόταν σε διπλή μορφή, αραμαϊκή και ελληνική.
Ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώθηκαν τα ευαγγέλια απαιτεί να τα μελετούμε σε δύο διαφορετικά επίπεδα: στο επίπεδο της τελικής τους αναθεωρήσεως, όπου η παρουσίαση των γεγονότων, η εκλογή και η διατύπωση των λόγων του Ιησού υπαγορεύονται από τη θεολογική προοπτική του κάθε συγγραφέα, και στο επίπεδο της αποστολικής παραδόσεως, όπου ο συγγραφέας άντλησε το υλικό του, συχνά παγιωμένο φιλολογικά πολύ πριν το συλλέξει.
Ήδη από το πρώτο αυτό επίπεδο, ο θεολογικός στοχασμός είναι παρών, γιατί η αποστολική μαρτυρία δεν είναι μια αδιάφορη περιγραφή του παρελθόντος. Προσαρμόζοντας τη διατύπωσή της στις πνευματικές ανάγκες της χριστιανικής κοινότητας και καλύπτοντας ένα ουσιώδες λειτούργημα μέσα στην Εκκλησία, η μαρτυρία αυτή αποβλέπει προπάντων να θρέψει την πίστη, φέρνοντας στο φως το μυστήριο της σωτηρίας που αποκαλύφθηκε στους λόγους και τις πράξεις του Ιησού, που πραγματοποιήθηκε στη ζωή του, στο θάνατο και στην ανάστασή Του» [λεξικό βιβλικής θεολογίας, εισαγωγή].
| ΕΚΔΟΤΗΣ: | ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ |
|---|---|
| ISBN: | 978-960-7443-21-2 |
| ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: | π. ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΑΓΚΟΣ, π. ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΜΑΡΑΓΚΟΣ |
| ΣΕΛΙΔΕΣ: | 84 |
Σχετικά βιβλία
-
ΔΙΔΑΧΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ. π.Μάρκου Φώσκολου
Πρόλογος
Το έτος 1873 ανακαλύφθηκε στη Βιβλιοθήκη της Μονής του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην Κωνσταντινούπολη, από το μητροπολίτη Νικομήδειας Φιλόθεο Βρυέννιο, ένας χειρόγραφος περγαμηνός κώδικας (Codex Hierosolymitanus 54 Η), ανάμεσα στα περιεχόμενα του οποίου υπήρχε αντιγραμμένη και μια μικρή κατηχητική πραγματεία που έφερε τον τίτλο «Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων». Ο ίδιος μητροπολίτης δημοσίευσε το μικρό αυτό κατηχητικό έργο δέκα χρόνια αργότερα, στα 1883. Ο περγαμηνός αυτός κώδικας είχε αντιγραφεί στα 1056 από παλαιότερο χειρόγραφο και περιέχει, εκτός από τη “Διδαχή”, και άλλα παλαιοχριστιανικά κείμενα.
-
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΑΡΚΑΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ. Τερτυλλιανός
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πατερικός Άμβωνας 2. Και πάλι από τον Τερτυλλιανό, με το Περί της σάρκας του Χριστού, το οποίον γράφηκε το 206, για να αναιρέσει τη δοκητική αντίληψη ότι ο Κύριος είχε σώμα φαινομενικό. Ένα άλλο λοιπόν έργο της πρώιμης λατινικής χριστιανικής φιλολογίας στην ελληνική.
Είναι γνωστό – το σημείωσα στην εισαγωγή του «Πατερικού Άμβωνα 1», παρουσιάζοντας τα «περί μαρτυρίας της ψυχής» και «περί του βαπτίσματος» – ότι ο Τερτυλλιανός είναι και δημιουργός σχεδόν της χριστιανικής λατινικής γλώσσας. Είναι επίσης γνωστό, ότι η γλώσσα διαφοροποιεί –μαζί με άλλες παραμέτρους και άλλα δεδομένα του πνευματικού κλίματος κάθε λαού- τους ίδιους τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Εξού και η αναγκαιότητα που υφίσταται, ώστε να προχωρήσει ο «Πατερικός Άμβωνας» του «Γραφείου Καλού Τύπου» με την παρουσίαση και άλλων έργων Λατίνων Εκκλησιαστικών Συγγραφέων. Η πρόσβαση στη σκέψη τους πρέπει να γίνει όσο το δυνατό πιο άμεση και για το ελληνικό κοινό, παρ’ όλα τα μειονεκτήματα του μεταφρασμένου κειμένου.
-
«Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ ΩΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ» Μια προσέγγιση στο έργο In Calumniatorem Platonis libri quattuor
Παρουσίαση:
Το 1469 εκδόθηκε στη Ρώμη ένα ογκώδες φιλοσοφικό και απολογητικό έργο με τίτλο «Adversus calumniatorem Platonis», ευρύτερα γνωστό ως «In calumniatorem Platonis». Συγγραφέας του ήταν ο Μητροπολίτης Νικαίας Βησσαρίων (Τραπεζούντα του Πόντου, 2 Ιανουαρίου 1408 – Ραβέννα της Ιταλίας, 18 Νοεμβρίου 1472), μετέπειτα Καρδινάλιος της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, λόγιος Έλληνας και ευρυμαθής κληρικός, ο οποίος πρωταγωνίστησε στα πολιτισμικά – πνευματικά πράγματα της Δύσης του 15ου αιώνα και αγωνίστηκε σθεναρά για την επανένωση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης. Αφορμή για τη συγγραφή του έργου αυτού ήταν η πραγματεία «Comparatio philosophorum Aristotelis et Platonis» του Έλληνα λόγιου Γεωργίου Τραπεζούντιου, μία μελέτη που εκφραζόταν με πολύ υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς για τον Πλάτωνα και τη φιλοσοφία του, ενώ ταυτόχρονα εκθείαζε τον βίο και τη σκέψη του Αριστοτέλη.
Πράγματι, εκείνη την εποχή οι διάλογοι του Αθηναίου φιλοσόφου δεν ήταν γνωστοί στη Δύση, καθώς οι μεταφράσεις που υπήρχαν στη λατινική γλώσσα ήταν λίγες και κακοφτιαγμένες, επομένως ήταν σοβαρό το ενδεχόμενο η πραγματεία του Γεωργίου Τραπεζούντιου να οδηγήσει στον αποκλεισμό των έργων και της φιλοσοφίας του Πλάτωνος από τον δυτικό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό συντάχθηκε το έργο «In calumniatorem Platonis» του Καρδιναλίου Βησσαρίωνος.
Με αυτό ο συγγραφέας ανασκεύασε συστηματικά όλες τις αιτιάσεις του Γεωργίου Τραπεζούντιου εναντίον του Πλάτωνος και τόνωσε το ενδιαφέρον της Δύσης για τον Αθηναίο φιλόσοφο, καθώς γνώριζε πως οι βάσεις της φιλοσοφικής σκέψης των πρώτων χριστιανών στοχαστών και των χριστιανικών δογμάτων προέρχονταν από την πλατωνική φιλοσοφία. Βασικό μέλημα του Βησσαρίωνος δεν ήταν να καταδικάσει τον Αριστοτέλη και να υπερασπιστεί τον Πλάτωνα, αλλά να επισημάνει τα σημεία συμφωνίας τους και αντίστοιχα να αναδείξει την υπεροχή του Πλάτωνος, ο οποίος προσέγγισε περισσότερο από τον Σταγειρίτη την αλήθεια που αποκάλυψε ο Ιησούς Χριστός, αν και δεν την γνώρισε πλήρως, κάτι που αποδεικνύεται και από την ελληνική πατερική παράδοση. -
«Πες μου τι ψέλνεις, θα σου πω τι πιστεύεις!» Ζωζέφ Ακεψιμάς
Λειτουργικές, βιβλικές, θεολογικές και ιστορικές μελέτες σχετικά με τη Θεία Λατρεία,
την εκκλησιαστική μουσική και τα άσματα της Θείας Λειτουργίας στην Καθολική ΕκκλησίαΟι στίχοι και η μουσική των ασμάτων, τα οποία χρησιμοποιούμε, εκφράζουν και φανερώνουν τι πιστεύουμε και με ποιο τρόπο πιστεύουμε (ποιες είναι οι αναπαραστάσεις που έχουμε για τον Θεό), και συνάμα, διαμορφώνουν την πίστη μας: Πες μου τι ψέλνεις, θα σου πω τι πιστεύεις!
Η εκκλησιαστική μουσική και τα άσματα της Καθολικής Εκκλησίας αποκτούν το πλήρες νόημα τους μέσα στο πλαίσιο της Θείας Λατρείας. Έχουν, όπως όλα τα στοιχεία, τα οποία συμμετέχουν στη Θεία Λατρεία, συμβολικό χαρακτήρα και δεν είναι αυτοσκοπός: δεν ψέλνουμε, για να ψάλουμε, διότι μας αρέσει η μουσική ή για να κάνουμε ρεσιτάλ με την ευκαιρία μίας Λειτουργίας! Ψέλνουμε «για κάτι άλλο».
Η λειτουργική μεταρρύθμιση της Β’ Συνόδου του Βατικανού δεν άλλαξε μόνο τη γλώσσα από τα λατινικά στην καθομιλουμένη. Έφερε στο φως μία θεολογική αντίληψη της Θείας Λατρείας, πιο κοντά στην Παράδοση, με πολλά πρακτικά αποτελέσματα. Ένα από αυτά είναι η κατανόηση του ρόλου της εκκλησιαστικής μουσικής και των ασμάτων, όχι μόνο σαν στολίδι για «ωραίες τελετές», αλλά ως «αναπόσπαστου μέρους της Θείας Λατρείας», το οποίο πρέπει συνεπώς να είναι «στενά συνδεδεμένο με τις λειτουργικές πράξεις».
Ο σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να βοηθήσει την «ενεργό συμμετοχή των πιστών» με την κατανόηση κάθε λειτουργικής πράξης της Θείας Λειτουργίας, δίνοντας το νόημα της, ρίχνοντας μια ματιά στην ιστορία της και διατυπώνοντας πρακτικές οδηγίες για τη σωστή εκτέλεση των κατάλληλων κάθε φορά ασμάτων. Παραθέτοντας επίσης μερικές σκέψεις σχετικά με τον ρόλο των συμβόλων, της μουσικής και των τελετουργιών στην ανθρώπινη ζωή.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όσους ασχολούνται με τη Θεία Λατρεία και την εκκλησιαστική μουσική (ιερείς, εμψυχωτές κτλ.), αλλά και σε όλους τους πιστούς.
Ο Ζωζέφ Ακεψιμάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940. Στα 18 του χρόνια έφυγε για σπουδές στη Γαλλία όπου διαμένει μόνιμα από τότε. Πτυχιούχος της Κλασσικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Παρίσι), προετοίμασε το διδακτορικό του με θέμα «Η έννοια του ενθουσιασμού στον Πλάτωνα». Σπούδασε επίσης Φιλοσοφία και Θεολογία της Λειτουργικής. Έκανε μουσικές σπουδές (ανώτερα θεωρητικά και διεύθυνση χορωδίας). Εδώ και 56 χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με τη μουσική ως συνθέτης και ενορχηστρωτής. Έχει γράψει πάνω από 800 λειτουργικά άσματα τα οποία ψάλλονται στις εκκλησίες των γαλλόφωνων χωρών. Πολλά από τα άσματα του έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, γερμανικά, αγγλικά, νορβηγικά και ελληνικά. Έχει συνθέσει 500 παιδικά τραγούδια για τα σχολεία και για την κατήχηση. Στην Ελλάδα συνέθεσε περίπου 100 άσματα για την Καθολική Εκκλησία. Σχεδόν όλες οι συνθέσεις του έχουν ηχογραφηθεί σε δίσκους. Το 2021 συνέθεσε και διηύθυνε τα άσματα και τη μουσική για τη λειτουργία, την οποία τέλεσε ο πάπας Φραγκίσκος στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα.
