Σκοπός του παρόντος λεξικού είναι, κατά κάποιο τρόπο, να ολοκληρώσει την προσπάθεια που άρχισε το 2011 με τις δυο βιβλιογραφίες, θεολογίας και ιστορίας, και το λεξικό καθολικών κληρικών στην Ελλάδα. Όπως και σ’ εκείνη την τριλογία έτσι και τώρα, η πρωτοβουλία είναι καθαρά εγχειριδιακή, δηλ. να παρέχει τα ερευνητικά εργαλεία, τις πηγές για περαιτέρω συστηματική μελέτη του καθολικισμού στην Ελλάδα. Με την παρούσα μελέτη, η στόχευση είναι να καταδειχθεί η πολύμορφη παρουσία του καθολικού στοιχείου στις τέχνες, τα γράμματα και το δημόσιο βίο πλήρως ενταγμένου στην ελληνική κοινωνία και καθόλου διαφοροποιούμενου εξαιτίας του δόγματος.

Τα πρόσωπα που καταγράφονται εντάχθηκαν ως Έλληνες καθολικοί, όχι με βάση τη ζωντάνια της σχέσης τους με την Καθολική Εκκλησία αλλά με το ότι ανατράφηκαν μέσα στο περιβάλλον της Καθολικής Εκκλησίας ή κάποια στιγμή ασπάστηκαν το καθολικό δόγμα. Μια δεύτερη εύλογη επισήμανση είναι ότι ενώ πολλοί είναι αλλοδαπής καταγωγής ή προέλευσης, θεωρούνται Έλληνες, στο φρόνημα, στη συνείδηση, στη νοοτροπία και όχι σπάνια στην υπηκοότητα.

Και ενώ υπάρχουν αναφορές σε Έλληνες καθολικούς σε δημοσιεύσεις τοπικού, γεωγραφικά, χαρακτήρα, λείπει από την ελληνική βιβλιογραφία μια μονογραφία που να τους περιλαμβάνει σε πανελλαδικό επίπεδο.

Η έκδοση παρουσιάζει 137 πρόσωπα.

Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ

Το Ιστορικό Διήγημα του Γεωργίου Ξενόπουλου τ.Ι.

Για τον Απαγχονισμό του Επισκόπου της Σύρας Ιωάννη Α. Κάργα (1607-1617)

ΑΓΓΕΛΑ

Με σχόλια και σημειώσεις του  Μάρκου Ν. Ρούσσου – Μηλιδώνη

…Το διήγημα αυτό άρχισε να εκδίδεται στο υπ’ αριθμόν 4317 τεύχος του Φεβρουαρίου 1939, και συνεχίστηκε ανελλιπώς ως τον αριθμό 4451 του Μαΐου 1941. Τότε, και ως τον Μάιο του 1946, η κυκλοφορία του περιοδικού διακόπηκε από τις Αρχές Κατοχής.

Οι τρεις τελευταίες συνέχειες δημοσιεύτηκαν στους αριθμούς 4559, 4566 και 4572 του επανεκδοθέντος «Αγγελιαφόρου», με αντίστοιχες χρονολογίες έκδοσης τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο 1946.

Τις συνέχειες της «Άγγελας», “best seller” των Συριανών για μία σχεδόν πενταετία, υπέγραφε ο Γ. Ξενόπουλος με το ψευδώνυμο «Ξέργιος», χρησιμοποιώντας το πρώτο κεφαλαίο γράμμα του επωνύμου του και τα 5 πεζά γράμματα του βαπτιστικού του ονόματος.

Η απήχηση της «Άγγελας» στα πέτρινα χρόνια της έκδοσής της, ήταν πολύ μεγάλη. Πολλοί, μάλιστα, ήταν εκείνοι που ζητούσαν την επανέκδοσή της σε ένα τόμο.

Φαίνεται ότι για οικονομικούς κυρίως λόγους, η επιθυμία τους δεν εκπληρώθηκε…

Από την εισαγωγή του βιβλίου

Στην πρώτη εγκύκλιο του Πάπα Φραγκίσκου Α΄, Lumen fidei, το 2013, εγκύκλιος η οποία σε μεγάλο βαθμό ήταν ετοιμασμένη από τον προκάτοχό του Βενέδικτο ΙΣτ΄, διαβάζουμε ότι «η χριστιανική θεολογία γεννιέται από την επιθυμία να γνωρίσουμε καλύτερα αυτό που αγαπάμε» (αρ. 36).

Η χριστιανική θεολογία είναι αδύνατη χωρίς την πίστη στο Χριστό, την θέληση βαθύτερης κατανόησης του μυστηρίου του Θεού που ως πρόσωπο μας αποκαλύπτεται και μας μιλά. Μαζί με την ταπεινότητα, η θεολογική ενασχόληση, ως διακονία πίστης, απο­ζητά και την αρετή της υπομονής. Κάτω από το φως της πίστης, η υπομονή θα χρειαστεί να είναι επίμονη.

Η Εκκλησία, ακούγοντας τον Λόγο μέσα στην πίστη, μέσω του Αγίου Πνεύ­ματος, κατά κάποιο τρόπο, συλλαμβάνει και γεννά εκ νέου το Χριστό για τους ανθρώπους, μέσα από τη διδασκαλία της, μέσα από τα ιερά Μυστήριά της, μέσα από τη ζωή της. Οι αλήθειες της πίστης αφομοιώθηκαν από την Εκκλησία, η οποία με τη σειρά της τις διδάσκει, χάρη στην επίμονη υπο­μονή, στην προσκαρτερία, στη διαθε­σι­μότητα να ακουστεί ο Θεός που μιλά στο λαό Του.  

Ο κύριος λόγος του εγχειρήματος είναι διότι πρόκειται για δημοσιεύματα σε ειδικευμένα περιοδικά που έχουν αναστείλει την κυκλοφορία τους και ήδη ήταν δύσκολα προσβά­σι­μα αλλά και για τον θεολογικό πυρήνα αυτοτελών ολιγοσέλιδων τευχιδιών που και αυτά έχουν εξαντληθεί. Η συστηματική και μεθοδική νόηση της πίστης, ως διακονία θεολογική, συνέχει το τόλμημα των μελετών που συνθέτουν αυτό το βιβλίο.

Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ

«Ο Φραγκίσκος μελετούσε αδιάλειπτα τα λόγια του Κυρίου και δεν έπαυε να έχει μπροστά του τα έργα του Κυρίου. Πάνω απ’ όλα, όμως, η τα­πεινότητα της Ενσάρκωσης και η αγάπη του Πάθους, του είχαν εν­τυ­πωθεί βαθειά στη μνήμη ώστε δύσκολα μπορούσε να σκεφθεί κάτι άλλο» (Fonti Francescane, 467). Απ’ αυτή τη μαρτυρία για τον άγιο, ως πρόσ­κληση μίμησης για ένα θεολόγο, ιδιαίτερα φραγκισκανό, επιλέγει ο τίτλος αυτού του βιβ­λίου.     

Η έκδοση περιέχει μια επιλογή θεολο­γι­κών κει­μέ­νων (10 εισηγήσεων, 12 ομιλιών και 4 άρθρων) του Σεβ. του Ιωάννη Σπιτέρη, στα ελληνικά, τα χρόνια της επισ­κο­πι­κής του διακο­νίας: από το Σεπτέμβριο του 2003 έως τον Απ­ρί­λιο του 2019. Λόγω της διασ­πο­ράς της έντυπης, ηλεκ­τρο­νι­κής ή και μη δημοσίευσής τους, συγ­κεν­τρώ­θηκαν ως θεολο­γι­κά ανάλεκτα του γράφοντα.

Στο εξώφυλλο και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου υπάρχουν δυο συνθέσεις του διακριτικού συμβόλου των φραγκισκανών.

 Στη φραγκισκανή πνευματικότητα το TAU (τελευταίο γράμμα του εβ­ραϊ­κού αλ­φά­βητου και απεικόνιση του ελ­λη­νι­κού Τ), σύμ­βο­λο του σταυρού του Χριστού, εκ­φράζει την πε­ποίθηση των φραγ­­­κισ­κα­νών μονα­χών και μο­να­ζουσών ότι μόνο στο σταυρό του Χριστού υπάρχει σω­τη­ρία για τον άν­θρω­πο. Απ’ αυτή την πε­ποί­θη­ση πη­γά­ζει η αρωγή στον Ιησού πάσ­χον­τα στο πρό­σω­πο των φτωχών. Χα­ρακ­τη­ρισ­τι­κό της φραγ­κισ­κανής κλήσης είναι η επι­δίω­ξη της απ­λό­τητας με το να γίνεσαι ελάχιστος.

Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ

Το παρόν βιβλίο αναφέρεται στην εκπαίδευση που παρείχαν στην Ελλάδα τα σχολεία των καθολικών μοναστικών εκπαιδευτικών ταγμάτων μέσα από το παράδειγμα του σχολείου του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ της Εμφανίσεως στην Αθήνα το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η ιστορία του συγκεκριμένου σχολείου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού είναι το πρώτο καθολικό μοναστικό τάγμα που εξασφαλίζει άδεια λειτουργίας ενός σχολείου για κορίτσια στην περιοχή της Αθήνας, σ’ ένα νομικό πλαίσιο ακόμα αρκετά ασαφές για την εκπαίδευση των θηλέων. Τα εκπαιδευτικά, τα πολιτικά και τα πολιτισμικά διακυβεύματα που ανακόπτουν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα γύρω από την λειτουργία του σχολείου, παράλληλα με την ανάπτυξη και την συγκρότηση του νεοπαγούς ελληνικού κράτους και του εκπαιδευτικού του συστήματος αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα της έρευνας.
Η έννοια της “περίκλειστης” εκπαίδευσης αναφέρεται ακριβώς στον κλειστό χαρακτήρα που έτσι και αλλιώς τα καθολικά σχολεία εν γένει είχαν, αλλά και στην αμυντική στάση που το σχολείο του Αγίου Ιωσήφ αναγκάστηκε να κρατήσει εξαιτίας της δύσκολης συχνά συμβίωσής του με τους κρατικούς θεσμούς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Αν και δεν είναι δόκιμο να κάνει ο ίδιος ο συγγραφέας την παρουσίαση ενός  βιβλίου του, είναι όμως χρήσιμο αν προσπαθήσει να εξηγήσει στους μελλοντικούς αναγνώστες τους λόγους και τα κίνητρα που τον ώθησαν σ’ αυτή τη συγγραφή. Εξάλλου, όταν γίνεται μια ζωντανή παρουσίαση ενός βιβλίου, εκτός των άλλων είναι παρών και λαβαίνει τον λόγο και ο ίδιος ο συγγραφέας για να δώσει κάποιες χρήσιμες διευκρινήσεις.